Star

Mehmet Altan

Şeriat hukuku ve peçe...

Şeriat hukuku ve peçe...

‘Şeriat hukukunun bazı yanlarını...

Sosyal uyumun sağlanması için...

Adapte edelim.’ Kim söylüyor?

İngiliz Anglikan Kilisesinin lideri.

Yani. Canterbury Başpiskoposu Dr. Rowan Williams. Nerede söylüyor?

BBC Radyo 4’te. Merak ettiniz mi?

***

Ettiyseniz daha detaylı anlatayım.

İngiliz Anglikan Kilisesinin lideri, İngiltere’de yaşayan Müslümanların kendi Şeriat mahkemelerine sahip olmalarına izin verilmesi gerektiğini savunuyor.

Neden mi?

Canterbury Başpiskoposu Dr. Rowan Williams, İngiltere’nin, bazı vatandaşlarının İngiliz hukukuna bağlılık duymadığını kabullenmesi gerektiğini öne sürmekte.

Bu nedenle...

Başpiskopos Williams, Şeriat hukukunun bazı yanlarının adapte edilmesinin ‘kaçınılmaz’ olduğunu, bunun sosyal uyumun sağlanmasına da katkı sağlayacağını iddia ediyor.

***

Şeriat hukukunun hangi yanları?

Adapte edilecek olan ne?

Başpikoposdan dinleyelim:

Dr. Rowan Williams, Müslümanların mesela ‘evlilik’ konularında...

Ve ‘mali meselelerde’ Şeriat mahkemesine başvurabileceklerini ifade ediyor.

Nasıl olacak?

İngiliz yasaları, davalı ve davacı tarafların uzlaşması halinde anlaşmazlıkların üçüncü bir tarafın gözetimi altında kendi diledikleri yöntem çerçevesinde çözülmesine izin veriyor.

Nitekim...

Müslüman Şeriat mahkemeleri ve Yahudi Bet Din bu kapsam içinde görülüyor.

‘Bazı kişilerin bu önerisine tepki gösterebileceklerini’ söyleyen Williams, ancak böyle bir adım atılmadığı takdirde inançları ile laik hukuk devleti arasında kalan Müslümanların toplumdan yabancılaşabileceğini ileri sürüyor.

***

Türkiye, Müslüman olmayan vatandaşlarının dehşet verici bir şekilde gasp ettiği mallarını iade etmesini sağlayacak olan Vakıflar Yasasını hala çıkarmazken, İngiliz din adamı kendi ülkesinin Müslüman vatandaşlarını ‘hukuk zemininde’ sosyal yapıya nasıl uydurabiliriz diye kafa patlatmakta.

Çünkü partizan ve ilkel bir dinsel yaklaşımdan arınmış...

Çünkü toplumsal yapının temel taşı olarak da insan haklarını görmekte.

***

Evrensel hukuk diyoruz...

Temel hak ve özgürlükler diyoruz...

Ama bir yandan da toplumsal ‘ortalama kulak’ın bu kavramlara pek aşina olmadığını biliyoruz.

Zaten sorunları çözememenin...

Sürekli siyasal kurnazlıkların avı olarak yaşamanın da nedeni bu.

Bu kavramların ne anlama geldiği belki de en iyi İngiliz uygulamalarını takip ederek anlaşılabilir.

Ama bunu da toplumsal ölçekte yapan mekanizmalar yok.

***

İngiltere’den bir örnek daha verelim.

Şöyle bir cümle okusanız:

‘İngiltere’de okul yönetimleri, öğrencilerin gözleri hariç yüzlerinin tümünü örtecek şekilde peçe takmalarını yasaklayabilecek.’

‘Allah Allah, peçe serbest miydi’ demez misiniz?

Evet serbestti... Ve hala da kısmen serbest.

Ama...

İngiltere Eğitim Bakanlığı’nın yayınladığı yeni kılık-kıyafet yönetmeliği, okul yönetimlerine gerekirse peçeyi yasaklama yetkisini, güvenliğin sağlanması ve eğitim ortamının geliştirilmesi gerekçesiyle vermekte.

***

Okulda peçe takılması sorunu ülkede uzun süredir tartışma konusuydu.

Londra’nın kuzeyindeki Buckinghamshire bölgesinde, 12 yaşındaki bir kız çocuğunun okulda peçe takması yasaklanmıştı.

Karara Yüksek Mahkeme’de itiraz edilmiş, mahkeme geçen ay peçeyi yasaklayan okulu haklı bulmuştu.

İngiliz yetkililer ise Yüksek Mahkeme’nin kararı sonrası, kılık-kıyafet yönetmeliğini gözden geçireceklerini açıklamışlardı.

Yeni yönetmelikte peçenin tamamen yasaklanmasının en önemli gerekçesi, peçenin öğretmen ile öğrenci arasında ‘göz temasını’ engellemesi.

Öğretmenler öğrencilerinin derse ilgili olup olmadığını, ruh halini takip edebilmek için yüzün görülmesinin gerekli olduğunu belirtiyor.

İngiltere Eğitim Bakanlığı, son birkaç yılda okullarda kıyafete yönelik çok sayıda davanın Yüksek Mahkeme’ye sevk edilmesi ve konuyla ilgili tartışmaların artması üzerine yeni yönetmelik hazırlama ihtiyacı duydu.

***

Son davaya konu olan...

Ancak hukuki gerekçelerle adı açıklanmayan okulun yetkilileri, bakanlığın kendilerine bu konuda kılavuz olacak bir yönetmelik sunmasından memnuniyet duydular ama Müslüman gruplardan farklı tepkiler geldi.

İslami İnsan Hakları Komisyonu adlı grup, kararın kendilerini rahatsız ettiğini bildirdi. Özel hayatında peçe kullanan bir kadın öğretmen, peçe takmanın eşitlik sağladığını savundu.

Ülkedeki Müslümanları temsil açısından en etkili grup kabul edilen İngiltere Müslüman Konseyi ise karara ılımlı yaklaştı. Konsey’in eğitim sorumlusu Tahir Alem, yeni yönetmeliğin çok büyük bir değişim getirmediğini, okulların vakalar özelinde durumu değerlendirmeyi sürdüreceğini söyledi.

Müslüman Eğitim Merkezi adlı grup, kararın oluşabilecek uçurumları kapatmak açısından faydalı olduğunu belirtti.

Tepkilere karşı...

İngiltere Eğitim Bakanlığı, yayımlanan yönetmeliğin okul müdürlerine peçe yasağı getirmeleri yönünde bir tavsiye olmadığını, sadece gerekli görürlerse ilgili taraflarla görüş alışverişi ardından bu adımı atabileceklerini kaydetti.

***

Hayata ‘insan odaklı’ bakabilirsen...

Temel referans da ‘evrensel hukuk’ ise...

İşte İngiltere oluyorsun.

Sorunları kendi çıkarlarına alet etme kurnazlığına saparsan da milim ilerleyemiyorsun.

Madem konumuz bugün de türban, hiç olmazsa biraz daha geniş perspektiften diğer ülkelere bakalım da iç siyasetin sığlığında boğulup gitmeyelim.

Bu yazı 1,045 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.